Morgen verbouwen zonder vergunning? Het kan!
Marianne en architect Lex van Architect aan Zet over de verbouwing van een bijzondere bungalow
Toen Marianne Vorthoren en haar man een bungalow kochten in Pendrecht, wisten ze al dat er wat aan moest gebeuren. Ze stelden het een paar jaar uit en ondertussen dook Marianne’s echtgenoot in de gemeentearchieven. Hij vond tekeningen van hun huis en wat bleek? Dat was ooit door architect Jan Hoogstad ontworpen, voor een familielid.
Van links naar rechts: architect Lex, Marianne en haar man
Voorafgaand aan de verbouwing zochten ze daarom contact met Ector Hoogstad, dat is nu de naam van het bureau dat Jan Hoogstad ooit oprichtte. Voor hun verbouwing wilden ze recht doen aan de architectuur en ze kregen Lex van Deudekom van LEX architecten getipt om hen daarbij te helpen. Marianne: ‘Ik vertelde hem dat ik ergens iets had gelezen over Architect aan Zet, waarop Lex antwoordde dat hij daarbij aangesloten is.’
Architect aan Zet (AAZ) heeft sinds september 2020 als doel om bouwinitiatieven sneller te realiseren, door vergunningsvrij (ver)bouwen in Rotterdam mogelijk te maken. Lex: ‘Vooraf een vergunning aanvragen is niet nodig wanneer je met een aangesloten, gekwalificeerde architect werkt. Er is alleen een melding bij de gemeente nodig. Je krijgt dus niet voorafgaand met lange procedures en wachttijden te maken.’
‘Natuurlijk was er ook een praktisch voordeel, wij hoefden geen legeskosten te betalen’
Hoewel Marianne en haar man geen haast hadden, zien ze ook zonder tijdsdruk de voordelen van de samenwerking, regeling en geleerde lessen. Marianne: ‘Vanuit mijn studie en werk heb ik veel te maken met beleidsontwikkeling. Ik geloof in het belang van het toetsen van beleid. Het is de enige manier om te ontdekken waar je tegenaan kunt lopen en dus is het belangrijk dat er deelnemers zijn. Natuurlijk was er ook een praktisch voordeel: wij hoefden geen legeskosten te betalen.’
Lex was als een van de eerste architecten aangesloten bij Architect aan Zet, vertelt hij. ‘Namens de BNA (Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus) was ik al actief in Rotterdam om de positie van architecten te verbeteren. Me aansluiten bij Architect aan Zet was een logische stap: ik geloof in onze toegevoegde waarde en denk dat we, met de grotere verantwoordelijkheid die we krijgen, goed in staat zijn de overheid te ontlasten.’
Vanuit Architect aan Zet was dit Lex’ tweede opdracht. ‘Marianne is erg vooruitstrevend en goed op de hoogte van dit soort regelingen. Zelf vind ik werken voor particuliere opdrachtgevers het leukste dat er is, want je leert elkaar goed kennen. Het is niet het makkelijkste, want iedereen zit dicht op de opgave. Dat de vaart hier een beetje ontbrak, had vooral met de omstandigheden en opgave te maken. Vanwege onze goede verstandhouding was dat gelukkig geen probleem.’
De verbouwing meldden ze ook aan voor de pilot van de (toekomstige) Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), waarvoor de BNA een subsidie beschikbaar stelde. Lex: ‘Een architect gaat over ruimtelijkheid, esthetiek, maar ook technische elementen als constructie, waterdichtheid, licht en lucht. Met de Wkb wordt die technische component uitbesteed aan een kwaliteitsborger, zodat de verantwoordelijkheid daarvoor niet bij de architect ligt.’ In de praktijk betekende dit dat er veel bewijsstukken on the spot verzameld moesten worden.
Gelukkig was ook de aannemer – M&Z uit Ridderkerk – zeer welwillend, zeggen Lex en Marianne. Lex: ‘Bij een pilot moet je het met elkaar uitvinden en we hebben hier echt als team aan gewerkt. Iedereen steekt zijn nek uit en dat levert soms frustraties op, maar vervolgens ook voldoening.’ Marianne: ‘De korte lijnen waren prettig. Het klinkt misschien zoet, maar iedereen had de oprechte wil er samen uit te komen. Gemiddeld eens in de twee weken zaten we bij elkaar om de status te bespreken. Soms levert de een en soms de ander daarbij wat in, ook financieel. Begrip hebben voor elkaars visie en situatie is daarbij noodzakelijk.’
De architect, aannemer en opdrachtgever krijgen het vertrouwen om met elkaar een goed product af te leveren
In 2020 had Marianne voor het eerst contact met Lex, in september 2022 gingen ze van start en het grootste deel van het project is in april 2023 opgeleverd. Het woonhuis, ooit gebouwd voor een familielid van Jan Hoogstad, is verduurzaamd en er kwam een nieuwe uitbouw die de oude vervangt. Marianne: ‘We zijn erg blij met het ontwerp van Lex. Er is gesloopt en geheid, de ingrijpende stukken zijn achter de rug. Er zijn nog wat andere, kleinere onderdelen die we vanuit financiële overwegingen hebben uitgesteld, zoals een overdekt terras buiten.’
Intussen genieten Marianne en haar man al van hun huis. ‘Waar we het meest van genieten, valt samen te vatten als “licht en lucht”. Doordat een wat vreemde, verouderde aanbouw is verwijderd, ontstond er veel meer licht in de woonkamer. Onze oude slaapkamer was een soort donker hol, maar de nieuwe baadt nu in het licht. Bovendien kunnen we nu ramen openen, dat was eerst nergens mogelijk. Ook de verduurzaming merken we. Het dak en de gevel zijn geïsoleerd, we hebben triple glas en dat zien we ook aan het verbruik. Wij kunnen het niet vergelijken met een eerdere verbouwing, want die ervaring hadden we niet, maar het is ons goed bevallen.
Tijdens de vergaderingen was Lex’ input erg fijn, omdat hij in staat was uit te zoomen en bepaalde punten kon duiden.’ Lex vindt het belangrijk om de vinger aan de pols te houden tijdens het project. ‘Deze manier van werken verhoogt de standaard. Ook de expertise van de architect komt beter uit de verf, vind ik. Met de regeling van Architect aan Zet krijgen de architect, aannemer en opdrachtgever het vertrouwen om met elkaar een goed product af te leveren. En wil je bij wijze van spreken morgen starten met je verbouwing? Dan kan dat!’
Marianne en haar man zijn positief over de regeling, samenwerking en renovatie die leidde tot een nieuwe beleving van hun in ere herstelde Jan Hoogstad-bungalow. Marianne: ‘Laatst stond de kleindochter van de allereerste bewoners op de stoep. Haar vader, die hier opgroeide, was net overleden en ze deed een trip down memory lane. Ze wist zich nog van alles te herinneren over het huis van haar grootouders en ze zei “ik ben blij dat jullie met zoveel liefde voor dit huis zorgen”.’
Meer informatie Architect Aan Zet
Architect aan Zet is opgezet door de gemeente Rotterdam, in samenwerking met een aantal Rotterdamse architecten die lid zijn van de Branchevereniging van Nederlandse Architectenbureaus in Amsterdam en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Wil je weten of jouw (ver)bouw ook kan worden uitgevoerd door een Architect Aan Zet? Kijk dan eens op rotterdam.nl/architect-aan-zet voor meer informatie over de voorwaarden en contactgegevens.
